کنتاکتور چیست
به زبان ساده، کنتاکتور کلیدی الکترومغناطیسی است جهت کلید زنی (قطع، وصل و یا تغییر اتصال) که در مدار قدرت استفاده می شود. کنتاکتور شباهت زیادی به رله دارد، با این تفاوت که برای کاربردهای آمپر بالا به کار می‌رود. کنتاکتورها توانایی محافظت از مدار در برابر اضافه جریال و یا اتصال کوتاه را ندارند، بنابراین از کلید های حفاظتی و فیوزها نیز در مدار باید استفاده کرد. کنتاکتورها برای کنترل بارهای مختلف الکتریکی در تجهیزات الکتریکی استفاده میشوند. جهت آشنایی با چگونگی نصب کنتاکتور های تک فاز و سه فاز و همچنین نحوه تست آنها به مقاله نحوه نصب کنتاکتور مراجعه فرمایید.
نحوه عملکرد کنتاکتور
کنتاکتور از دو هسته ثابت و متحرک تشکیل شده است. هسته ثابت که به شکل حرف E می باشد درون یک سیم پیچ قرار دارد که به آن مدار فرمان گفته میشود. هسته متحرک توسط فنری با فاصله از هسته ثابت قرار گرفته و کنتاکت های قدرت روی آن نصب شده است. زمانی که جریان از هسته ثابت عبور میکند به آهن ربا تبدیل شده و هسته متحرک را به سمت خود جذب میکند و در زمان قطع جریان به وسیله فنر به حالت اولیه بر میگردد. این عمل باعث باز بسته شدن کنتاکت ها میشود. کنتاکتورهای پارس فانال در شرایط خطر به سرعت عمل کرد و از تجهیزات موجود محافظت میکند.
ساختمان کنتاکتور
ساختمان کنتاکتور از سه بخش اصلی تیغه، بوبین، محفظه عایقی تشکیل شده است.
تیغه های کنتاکتور
تیغه های کنتاکتور به دو بخش تقسیم می شوند:
تیغه های قدرت
وظیفه اصلی تیغه‌های قدرت هدایت جریان الکتریکی پس از هر بار تحریک شدن بوبین کنتاکتور از خود است.
تیغه های فرمان
همان طور که از نام تیغه های فرمان پیداست، برای استفاده در مدار فرمان کاربرد دارد. تیغه های فرمان به دو صورت نرمالی بسته و نرمالی باز بر روی بدنه کنتاکتور تهیه شده‌اند. پس از هر بار تحریک شدن بوبین، این تیغه ها تغییر وضیعت داده و به حالت عکس تغییر وضعیت میدهند.
بوبین کنتاکتور
بوبین یک هسته سیم پیچی شده مغناطیسی است که نیروی لازم را برای اتصال فیزیکی به کنتاکتهای هادی الکتریسیته را فراهم می‌سازد.
محفظه کنتاکتور
برای حفظ جان افرادی که با کنتاکتورها سر و کار دارند از یک محفظه به جهت ایزوله کردن بخش های هادی و خطرناک کنتاکتور استفاده میشود که معمولا از مواد عایق الکتریسیته مانند Bakelite, Nylon و پلاستیکهای سفت شونده در برابر حرارت است.
تیغه کمکی
تیغه‌های کمکی، همان تیغه‌های فرمان (آمپر پایین) نرمالی باز و نرمالی بسته می‌باشند که بالای بدنه کنتاکتور یا در کنار بدنه کنتاکتور نصب میشوند و بدین ترتیب با هر بار تحریک شدن بوبین کنتاکتور، این تیغه‌ها تغییر وضعیت میدهند.
رله حرارتی
عموماً برای حفاظت از بارهایی که به کنتاکتور وصل میشوند از رله حرارتی استفاده میشود. این نوع رله‌ها در برخی از انواع کنتاکتور بر روی بدنه جا سازی شده‌اند و در انواع دیگر بر روی کنتاکتور بسته میشوند. در صورتی که بار بسته شده به کنتاکتور، جریانی بیش از حد مجاز از شبکه بکشد یا ولتاژ ورودی بجای سه فاز دو فاز بشود، رله حرارتی عمل میکند و از صدمه زدن به بار الکتریکی جلوگیری می‌نماید.